Strona główna » Archiwum aktualności » Cała prawda o świętym Mikołaju
data dodania: 2010-12-02 14:12:22
Wczoraj w Miejskim Centrum Kultury o godzinie 16.30 w sali 104 wysłuchaliśmy wykładu z historii sztuki pod tytułem: „Cała prawda o świętym Mikołaju – wybrane zagadnienia ikonografii świętych”, a wygłosiła go Karolina Zalewska.
Święty Mikołaj pochodzi z greckiego Nikolaos i zawiera rdzenie „nike” – zwycięstwo i „laos” – lud, co razem oznaczać mogło „zwycięski lud” lub „zwycięski wśród ludu”. Jest patronem żaków, bednarzy, rzeźników, żeglarzy i wielu innych. W Polsce św. Mikołaj przedstawiany jest najczęściej ratujący trzech młodzieńców od śmierci. Legenda głosi, że zostali pochowani w beczkach, a Święty ich wskrzesił i uwolnił. Na Pomorzu jest wiele jego przedstawień związanych z morzem. Często jego atrybutem jest kotwica. Natomiast na Mazowszu przedstawiany jest jako obrońca przed wilkami. W legendach o św. Mikołaju jest mowa, że ludzie, którzy go spotykali nawracali się do Boga. Jego śmierć była związana z cudami. Fra Angelico 1437 jest pokazany pogrzeb św. Mikołaja i trzech aniołów, którzy biorą Świętego do nieba. Podobno na pogrzebie było słychać anielską muzykę.
Oto najważniejsze przedstawienia św. Mikołaja w malarstwie i ikonografii:
1. Fra Angelico – 1437 – legenda, która mówi o tym, że św. Mikołaj zaraz po urodzeniu stanął w miednicy i podziękował Bogu za przyjście na świat.
2. Malarz nieznany – 2 ćw. XIII wieku - Novalesa – legenda o odmawianiu pokarmu. Święty Mikołaj już od niemowlęcych czasów pościł i odmawiał pokarmów, czasem w piątki, a czasem w inne dni.
3. Gentile da Fabriano – 1425 – legenda o trzech złotych kulach.
4. Ambrogio Lorenzetti – 1332 – legenda o biskupie Miry. Mira była miastem, w którym ciężko było wybrać biskupa. Podczas snu do jednego z nich przyszedł anioł i powiedział, że pierwszy, który wejdzie do kościoła zostanie ich zwierzchnikiem. Mikołaj przyszedł do Miry nic o tym nie wiedząc i zasnął pod owym kościołem. Rano biskupi modląc się otworzyli kościół i zobaczyli św. Mikołaja. Rozradowani wprowadzili Świętego do kościoła i tak został on biskupem Miry.
5. Jan Jiri Heinsch – pocz. XVIII wieku – przedstawione są tutaj legendy o walce św. Mikołaja z pogańską boginią Dianą. Święty zniszczył świątynię Diany oraz drzewo przy którym oddawano jej cześć. Często jest zatem przedstawiany przy mężczyźnie rąbiącym drewno.
6. Lorenzo Monaco – I ćw. XV wieku – przestawia legendę o uciszeniu burzy. Żeglarze podczas sztormu wezwali na pomoc Świętego, a on uciszył burzę.
7. Ilja Repin – 1888 – św. Mikołaj ukazany jest jako patron pojednania Wschodu i Zachodu. Ciekawostką jest fakt, że na Wschodzie jest on przedstawiany z gołą głową.
Współcześnie św. Mikołaj jest kimś kto przynosi prezenty. Jest to mylny obraz świętego Mikołaja. Tak obraz jest związany z legendą o trzech młodych dziewczynach, które nie miały pracy ani pieniędzy. Święty zakradł się pod ich dom i przez trzy dni rzucał po jednej złotej kuli, która wpadała do pończochy. Dzięki niemu poprawiła się sytuacja materialna tej rodziny. Z tej legendy pochodzi w Polsce zwyczaj, że zostawia się prezenty w skarpecie przed kominkiem. Postać św. Mikołaja w czerwonym stroju jest znany od lat 60 – tych XX wieku.
W średniowieczu św. Mikołaj był bardziej żywotny niż współcześnie. W dzisiejszej pop – kulturze rozdaje prezenty. O cudach i legendach związanych z tym Świętym można przeczytać w średniowiecznym tekście „Złota Legenda” Jakuba de Voragine – jednym z najpopularniejszych żywotów świętych.
Fot. parafiamosina.republika.pl
autor: Sebastian Warchlewski